Phong tục xông đất xông nhà năm mới ở Việt Nam

Xông đất hay đạp đất, xông nhà là phong tục đã có lâu đời ở Việt Nam. Nhiều người quan niệm ngày Mồng Một là ngày khai trương một năm mới, họ cho rằng vào ngày này, nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, may mắn, cả năm cũng sẽ được tốt lành, thuận lợi.

Phong tục xông đất xông nhà

Ngay sau thời khắc giao thừa, bất cứ người nào bước từ ngoài vào nhà với lời chúc năm mới được coi là đã xông đất cho gia chủ. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà quan trọng. Cho nên cứ cuối năm, mọi người cố ý tìm xem những người trong bà con hay láng giềng có tính vui vẻ, linh hoạt, đạo đức và thành công để nhờ sang thăm. Người đến xông đất thường chỉ đến thăm, chúc tết chừng 5 đến 10 phút chứ không ở lại lâu, cầu cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt.

Người đi xông đất xong có niềm vui vì đã làm được việc phước, người được xông đất cũng sung sướng vì tin tưởng gia đạo mình sẽ may mắn trong suốt năm tới. Thời xưa, chỉ có hai cách chọn người tốt vía xông đất ngày đầu năm. Kẻ làm quan, người có học chọn người xông đất có tuổi hợp tuổi với chủ nhà.

Một cách xông đất xong nhà khác theo tục lệ là chính người thân trong gia đình tự xông đất. Người thân trong gia đình sẽ ra khỏi nhà trước giờ giao thừa, qua giờ giao thừa trở về xông nhà mang theo những cành lộc đầu xuân, mang sự tốt lành quanh năm về cho gia đình.

Người Việt cũng có tục lệ thường không đến nhà người khác vào sáng mùng 1 Tết để tránh xông nhà người khác. Các gia đình người Việt cũng rất kỵ những người không hợp tuổi xông nhà mình vào đầu năm mới.

Tuy niên, theo cùng thời gian, những phong tục tập quán xưa cũng có những biến đổi để phù hợp với những thay đổi phát triển của cuộc sống hôm nay. Tục xông đất xông nhà cũng vậy, mọi người trong gia đình vẫn đi xông đất nhà bà con, bạn bè nhưng đa phần như một niềm vui trong ngày Tết.

Chọn tuổi xông đất xông nhà

Mỗi gia chủ sẽ có tuổi hợp để xông đất khác nhau, vậy nên khi xem tuổi xông đất xông nhà, bạn cần lựa chọn chính xác năm sinh và tuổi  Âm lịch của mình để biết được tuổi nào xông đất hợp với mình trong năm nay.

Việc chọn tuổi xông đất xông nhà cần phải chọn người có Thiên Can, Địa Chi, Ngũ hành phải hợp với tuổi của chủ nhà. Đồng thời năm xông nhà cũng cần phải có Thiên Can, Địa Chi, Ngũ hành hợp với tuổi của người đến xông đất xông nhà vì điều này sẽ đem đến một năm đầy bình an, may mắn và hanh thông cho gia chủ. Từ sức khỏe, tình cảm, công việc, tiền tài,... năm đó đều được tốt đẹp. Ngược lại nếu người đến xông nhà có tuổi không hợp với gia chủ và năm xông đất thì có thể mang đến những khó khăn, tai họa trong suốt một năm đó cho chủ nhà. Tuy nhiên nếu tuổi gia chủ hợp với bản thân và năm xông nhà thì cũng có thể tự xông đất đầu năm cho nhà mình.

Mặt khác, người được chọn để đến xông đất ngoài phải đáp ứng điều kiện về tuổi thì còn phải có những tiêu chí khác như người đó phải tốt vía, đạo đức tốt, tính tình vui vẻ, mạnh khỏe, hạnh phúc, thành đạt, đang ăn nên làm ra,... thì mọi chuyện trong suốt một năm đó được may mắn gấp bội lần.

Chọn người đến xông đất cũng cần tránh những người đang có tang. Trong trường hợp gia chủ đang có tang thì cần kiêng kỵ không đi đến nhà người khác trước sáng mồng một. Hoặc đi mừng tuổi nhằm tránh đi những điều không may mắn, bất lợi cho gia đình họ. Bên cạnh đó thì phụ nữ đang mang thai cũng kiêng không nên đi đâu vào những ngày đầu năm mới. Vì từ lâu tục ngữ đã có câu “sinh dữ, tử lành” để nói lên được ý nghĩa của việc kiêng đó.

Cách xem tuổi hạp và kỵ nhau

Các tuổi có Thiên Can hợp và kỵ nhau

• Giáp hạp với Kỷ - kỵ với Canh, Mậu.
• Ất hạp với Canh - kỵ với Tân, Kỷ.
• Bính hạp với Tân - kỵ với Nhâm, Canh.
• Đinh hạp với Nhâm - kỵ với Quý, Tân.
• Mậu hạp với Quý - kỵ với Giáp, Nhâm.
• Kỷ hạp với Giáp - kỵ với Ất, Quý.
• Canh hạp với Ất - kỵ với Bính, Giáp.
• Tân hạp với Bính - kỵ với Đinh, Ất.
• Nhâm hạp với Đinh - kỵ với Mậu, Bính.
• Quý hạp với Mậu - kỵ với Kỷ, Đinh.

Các tuổi có Địa Chi hạp nhau

• Tỵ - Dậu - Sửu
• Thân - Tý - Thìn
• Dần - Ngọ - Tuất
• Hợi - Mẹo - Mùi

Các tuổi có Địa Chi kỵ nhau

• Dần - Thân - Tỵ - Hợi
• Thìn - Tuất - Sửu - Mùi
• Tý - Ngọ - Mẹo - Dậu

Các tuổi có Thiên Can và Địa Chi không hạp cũng không kỵ là bình thường, không tốt cũng không xấu. Nếu không tìm được tuổi tốt thì chọn các tuổi không xấu cũng được.

Xem Lịch Âm Dương để biết tuổi, Thiên Can và Địa chi của bạn và người thân: Lịch Âm Dương - Sự kiện trong năm Âm lịch